ÖĞRETİM TASARIMI MODELLERİ
Specification of content (İçeriğin belirlenmesi) : İçeriğin seçilmesi öğretmenin sorumluluğudur. Öğretmen içeriği seçerken meslektaşlarının tavsiyelerini, disiplin kuralları dahilinde yeni müfredatı, kişisel deneyim ve araştırmalarını değerlendirebilir.
Specification of objectives (hedeflerin Belirlenmesi): Gerlach ve Ely; kısa menzilli ve uzun menzilli olarak iki tip hedef tanımlamışlardır. Uzun menzilli hedefler daha çok basit amaçları çağrıştırır. Amaçlar genellikle başlama noktasıdır. Kısa menzilli hedefler ise içeriğin zaman bakımından daha küçük olan bölümlerini içerir.
Assesment of Entering Behaviors (istenilen Davranışların Belirlenmesi): Öğretmenler, her öğrencinin davranışlarına yön veren hazır bulunuşluklarını bilmeye ihtiyaç duyarlar. Gerlach ve Ely öğretmenlere bireysel farklılıkları analiz etmek için iki yol önerir. Bunlardan birincisi var olan kayıtlardan faydalanmak, ikincisi ise öğretmenin öntestler hazırlamasıdır.
Bir öğrencinin yeteneklerini, kişisel değerlendirmelerini, standart testlerin sonuçlarını ve zeka testlerini içeren ve gittikçe artan kayıtlardır..
Ön testlerde sorulması gereken temel soru öğrencilerin ilgili konu hakkındaki ilke, kavram ve yeteneklere ne derece sahip olduklarıdır.
Determination of strateji(stratejilerin belirlenmesi): Gerlach ve Ely’e göre strateji, öğretmenin bilgiyi kullanmadaki tutumu, kaynak seçimi ve öğrencilerin rolünü belirlemesidir. Araştırmacı ve açıklayıcı olarak iki türlü strateji vardır.
Açıklayıcı strateji öğretmenin dersi aktarmasın kapsar. En çok kullanılan ders aktarım tekniğidir.
Araştırma stratejisi, öğretmenin öğretim deneyimleri üzerindeki rolünü kolaylaştırır ve öğrencilerin bir konu ya da olay hakkındaki soruları bir araya getirme davranışları gibi şartları planlar.
Bu iki strateji sıklıkla birbiriyle örtüşür.
Organization of groups( grupların organizasyonu): Hedefler grup büyüklünü belirtmelidir. Gerlach ve Ely grup büyüklüğüne karar vermek için öğretmenlere 3 temel soru sormayı önermekte. Bunlar:
1 Öğrencinin bireysel olarak varabileceği hedefler
2 Öğrencilerin kendi aralarındaki etkileşim ile elde ettikleri başarı
3 Öğretmenin aktardığı sunum ile öğrenci-öğretmen etkileşiminin başarısı
Allociation of time(Zamanın ayarlanması):Öncelikle çeşitli öğrenci gruplarının oluşturulduğu ve gerekli zamanın açıkça belirtildiği stratejilerin belirtilmesi. Zamanı ayarlanmasının başarılı olabilmesi için aşağıda belirtilen sorular sorulur:
1 Öğrencinin bireysel olarak varabileceği hedefler
2 Öğrencilerin kendi aralarındaki etkileşim ile elde ettikleri başarı
3 Öğretmenin aktardığı sunum ile öğrenci-öğretmen etkileşiminin başarısı
Allociation of space (Yerin ayarlanması): Öğretmen alanı kullanırken hedeflerin başarısını da göz önünde bulundurmalıdır. Büyük grup alanları, küçük gurup alanları ve bağımsız çalışma alanları vardır. Öğretmenler şu üç sorudan yararlanarak alan ayırmaya karar verebilir.
1 Öğrencinin bireysel olarak varabileceği hedefler
2 Öğrencilerin kendi aralarındaki etkileşim ile elde ettikleri başarı
3 Öğretmenin aktardığı sunum ile öğrenci-öğretmen etkileşiminin başarısı
Selection of resources (kaynak seçimi): Öğretmen materyal seçimini yapmadan önce, hedef; davranışsal olarak tanımlanmalıdır.
Kaynaklar genellikle beş kategoride toplanır:
1.Gerçek materyaller ve insan,
2.Gösterim için görsel materyaller
3.Sesli materyaller
4.Basılı materyaller
5.Sunum materyalleri
Birbirinden daha iyi öğretimsel araçlar yoktur. Bunlar kullanılırken öğrenci hedeflerine en uygunu kullanılmalıdır.
Eveluation of performance(performansın değerlendirilmesi): Gerlach ve Ely performansı; öğrenen ve öğretmen arasındaki, öğrenen ve diğer öğrenenler arasındaki veya öğrenenle eğitimsel araçlar arasındaki iletişim olarak tanımlar. Performans zamanla sınırlanabilir olmamalıdır.
Bütün performanslar belirlenen hedefler, içerik, belirli giriş davranışları ve belirli olmayan giriş davranışları ile ölçülür.
Glasser’in hangilerinin yapılacağı konusunda dikkat çektiği iki değer biçim vardır. Birinci koşul öğrenci ailelerinin davranışları hakkında bilgi, her şeyden önce kişisel farkı görmek amacı için ölçüm yapmak. İkincisi eğitsel tekniklerin hangi davranışları üreteceği hakkında bilgi sağlamak, her şeyden önce yol ayrımı yapmak amacı için ölçüm yapmakta kullanılır.
Analysis of feedback(geri dönütün analizi):Geri dönüt doğruyu pekiştirme anlamındadır. Geri dönüt hedeflerde davranışlar ve derecelendirme ölçekleri belirtildiği zaman kullanışlı olur. En ideali orijinal hedef ile gösterilen davranış arasında uyum olmasıdır. Eğer geri dönüt kullanışlı ise, hedefler olması gereken davranışları ve değerlendirme ölçütlerini içermelidir. Dönütün cevap verildikten sonra olması daha iyidir.
Kaynaklar
ADDIE
Öğretim teknolojileri alanında çalışan pek çok kişi temel öğretim tasarımı modeli olan ADDIE (Analysis, Design, Development, Implementation, Evaluation) modelinden haberdardır. Seels ve Glasgow bu modelin modifikasyona ve işleme tabi tutulmadan kullanımının çok doğru olmayacağını belirtmişlerdir. Dolayısıyla pek çok kişi ADDIE modelini belirli ihtiyaçlar doğrultusunda özelleştirmiştir.
ADDIE modelinin bileşenlerinin temel tanımları şu şekilde yapılabilir.
Analysis (Analiz)
Öğretim etkinliğinin, ne, kim, nasıl ve neden sorularının cevabı için yapılan öncelikli bilgi toplama işlemleridir
Design (Tasarım)
Öğretim etkinliğinin amaçlanan sonuçları ve hedeflerinin tasarlanması ve zaman çizelgeleri, stratejiler ve ders planları gibi bütün planların yapılmasıdır.
Development (Geliştirme)
Öğretim materyallerinin ve öğreticiye yol gösterecek materyallerin hazırlanmasıdır.
Implementation (Uygulama)
Bir öğretim etkinliğini gerçekleştirmek için hazırlanan planların ve öğretim materyallerinin uygulanmasıdır.
Evaluation (Değerlendirme)
Kısa ve uzun vadede öğretim programının etkinliğinin ölçülmesidir.
THE MORRİSON, ROSS AND KEMP MODEL
Öğretim geliştirme modellerinden son zamanlarda popüler olanlardan birisi olan bu model ilk defa 1994’te Kempy, Morrison ve Ross tarafından uyarlanmıştır. Bu modelin merkezinde öğretim problemleri, öğrenenin karakteristiği, konu analizi, değerlendirme araçları, öğretim stratejileri, öğretim amaçları, öğretimin değerlendirmesi gibi kriterlerin revise edilip planlanması vardır. Kitabın üçüncü baskısında ilk isim Morrison olmasına rağmen, en önemli yazar Kemp’dir. 1994 model olan bu öğretim tasarımı geliştirme modeli proje yönetimi ve destek servislerini de sürecin içerisine alarak modifiye olmuştur.
Morrison, Ross ve Kemp(2001) müfredat planlamasını odağa alan bir öğretim tasarımı geliştirme modeli sunmuşlardır. Onların yaklaşımına göre öğretim, içerik ve öğretim tasarımının geleneksel modelle olan zıtlığından ziyade aşağıdaki soruların pratiğe dökümüdür yani öğrenen bireyin bakış açısıdır. (1) Yetişkin öğrenciler hedeflerde başarı sağlama isteğindeki isteği hangi seviyede? (2) hedefler ve öğrenci karakterleri açısından en uygun strateji hangisi? (3) Kitle iletişim araçlarından veya diğer kaynaklardan en uygun olanı hangisi? (4) Başarılı öğrenme için neler gerekli? (5) Belirlenen hedeflere nasıl ulaşacağız? (6) Program denenmesi sırasında beklentileri karşılayamazsa neleri gözden geçireceğiz.
Bu anahtar faktörlerin temelinde, Morrison, Ross ve Kemp (2001) çok yönlü olan öğretim tasarımında dikkati çekmek için aşağıdaki dokuz kavramı tanımlamışlardır. (1) yeni öğretim programı tasarımı yapmak için öğretim problemlerini ve hedefleri açıkça belirtme. (2) öğretim kararlarımızı etkileyecek öğrenen bireyin karakterlerini gözden geçirmek, (3) hedefle ilgil içeriklerin analizi ve başlık içeriğinin tanımı, (4) öğretim hedeflerini açıkça belirtmek, (5) mantıklı öğrenmek için içeriğin ilgili öğretim birimiyle sıralanması, (6) öğretim stratejileri tasarlanır böylece her öğrenen birey hedeflerini yükseltir. (7) öğretim mesajının planlanması ve öğretimin geliştirilmesi, (8) hedefleri ölçen değerlendirme araçlarının geliştirilmesi, öğretim ve öğrenme aktivitelerinin desteklenmesi için kaynakların seçimi.
Morrison, Ross ve Kemp modeli; öğretim tasarımının, değer elementlerle olan süregelen işbirliğinin revize edilmiş sürekli çevrimi inancını açıklar. Onlara göre öğretmen/ tasarımcı herhangi bir yerde başlayabilir. Bu modelde tüm elementler birbirinden bağımsız olarak, kendiliğinden uygun bir şekilde gösterilebilir. Aynı zamanda Morrison, Ross ve Kemp modeli tarsarımcının herhangi bir yerde başlayabileceğini, senaryonun geleneksel çatı biçiminde konu analiziyle başlayacağını belirtir. Morrison, Ross ve Kemp modeli sürekli gelişebilir. Öğretmenlerin görüşüne göre, bu modelin etkililiği ‘neredesin’ yapısıyla başlamıştır. Aynı zamanda konu içeriği, amaçlar, kaynakların seçimi bu modeli öğretmen için cazip kılıyor.
0 yorum:
Yorum Gönder